طلای دست دوم یا طلای کارکرده، زیورآلات، سکه یا شمشهایی هستند که قبلاً توسط مالک استفاده شدهاند و دوباره برای فروش عرضه میشوند. این طلا معمولاً ۱۸ عیار (۷۵ درصد خالص) است و شامل حلقه، گردنبند، دستبند، گوشواره و سکههای کهنه میشود. برخلاف طلای نو، اجرت ساخت آن در زمان خرید دوم کسر میشود و هدررفت در ذوب (حدود ۵-۱۰ درصد) دارد. در ایران، بازار طلای دست دوم بسیار فعال است و روزانه میلیاردها تومان معامله میشود. در آبان ۱۴۰۴، قیمت هر گرم طلای دست دوم ۱۸ عیار حدود ۳.۲ میلیون تومان است، در حالی که طلای نو ۳.۵ میلیون تومان است.
خرید طلای دست دوم مزایای زیادی دارد و اجرت ساخت صفر یا بسیار کم (کسر شده در خرید اول) باعث میشود قیمت آن ۱۰-۱۵ درصد ارزان تر از طلای نو باشد. هدررفت کمتر در فروش (نسبت به طلای نو با اجرت بالا)، نقدشوندگی بالا و امکان خرید با سرمایه کم از دیگر مزایا هستند. برای ایرانیان، طلای دست دوم راهی برای حفظ ارزش دارایی در برابر تورم بدون پرداخت هزینههای اضافی است و در زمان بحران اقتصادی، تقاضای آن افزایش مییابد. همچنین، بدون مالیات ارزش افزوده (۹ درصد) معامله میشود.
معایب طلای دست دوم شامل هدررفت در ذوب (۵-۱۰ درصد وزن به دلیل ناخالصی یا طراحی پیچیده)، ریسک تقلب (آمیختن با فلزات ارزان یا کاهش عیار)، کاهش زیبایی (خط و خش، تیرگی) و عدم امکان مرجوعی است. در سال ۱۴۰۴، بیش از ۲۵ درصد شکایات طلافروشان مربوط به طلای دست دوم تقلبی بوده است. همچنین، قیمتگذاری سلیقهای توسط طلافروش و تفاوت قیمت خرید و فروش (اسپرد بالا) سود را کاهش میدهد.
خرید طلای دست دوم از طلافروشیهای معتبر، بازارهای سنتی (مانند بازار تهران) یا پلتفرمهای آنلاین مانند دیوار و شیپور امکانپذیر است. قبل از خرید، عیار را با تست اسید یا دستگاه XRF، وزن را با ترازوی دیجیتال و سلامت را با ذرهبین بررسی کنید. فروش به طلافروش با کسر هدررفت ۵-۱۰ درصد و کارمزد ۱-۲ درصد انجام میشود. ترفند کلیدی: فاکتور رسمی با مشخصات دقیق (وزن، عیار، تاریخ) بگیرید و از طلافروشان دارای پروانه کسب خرید کنید.
برای سرمایهگذاری، طلای دست دوم بدون سنگ (مانند النگو یا پلاک ساده) انتخاب کنید تا هدررفت کمتری داشته باشد. خرید در زمان افت قیمت جهانی یا دلار و فروش در اوج سود را حداکثر میکند. از طلای دست دوم سکه (مانند سکههای کهنه بهار آزادی) استفاده کنید که حباب کمتری دارد. برای ایرانیان، ترکیب طلای دست دوم با طلای آب شده یا رمزارز تنوعبخشی ایجاد میکند. نگهداری در گاوصندوق و بیمه ریسک سرقت را کاهش میدهد.
با افزایش تورم و کاهش قدرت خرید، تقاضای طلای دست دوم در ایران رو به رشد است و پیشبینی میشود تا پایان ۱۴۰۴، ۳۰ درصد معاملات طلا را تشکیل دهد. پلتفرمهای آنلاین و بازارهای دیجیتال طلا (مانند طلاسی) خرید و فروش را آسانتر کردهاند. آینده طلای دست دوم با توکنیزه کردن (تبدیل به NFT طلا) و ادغام با بلاکچین روشن است. طلای دست دوم نه تنها یک سرمایهگذاری، بلکه ابزاری هوشمند برای حفظ ثروت در اقتصاد پرنوسان است.